Astana’da terörle ve Suriye’ye yönelik bölücü gündemlerle mücadelede iş birliğinin sürdürülmesi kararı alındı.
Kazakistan’da gerçekleştirilen 21’inci Suriye Astana görüşmelerinde mekanizmanın garantör ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran, terörizmle ve sınır ötesi de dahil olmak üzere komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden ayrılıkçı gündemlerle mücadelede işbirliğini sürdürme kararı aldı. Suriye’den saldırılar ve sızmalar.
Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde Suriye krizinin çözümü amacıyla 2017 yılında kurulan Kazakistan’da düzenlenen 21. Astana formatındaki Suriye görüşmelerinin ortak deklarasyonu yayımlandı.
Açıklamada, tarafların son uluslararası ve bölgesel gelişmeleri değerlendirdiği ve Astana Süreci’nin Suriye krizinin kalıcı çözümündeki değerli rolünün vurgulandığı belirtildi.
Filistin-İsrail krizinin tırmanmasının Suriye’deki durumu da olumsuz etkilediğine dikkat çekilen açıklamada, silahlı çatışma bölgelerinin yayılmasının ve bölgedeki diğer ülkelerin bu çatışmaya sürüklenmemesinin önlenmesinin önemi vurgulandı.
Bildiride, Gazze’de yaşanan insani krize ilişkin kaygılara değinilirken, İsrail’in Filistinlilere yönelik zalim saldırısına son verilmesi ve Gazze’ye insani yardım gönderilmesi gerektiği vurgulandı.
Derhal ateşkes ilan edilmesi ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun tüm tarafların uluslararası hukuka uymasına ilişkin kararlarının uygulanması çağrısında bulunulan bildirgede, Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne değinildi. desteklenen; BM Kurallarına uygun hareket edilmesi gerektiği kaydedildi.
“Terörle ve bölücü gündemlerle mücadelede birlik”
Bildiride, terörle mücadele çabalarının karşılıklı saygı, uygun niyet ve uygun komşuluk ilişkileri temelinde sürdürülmesinin ve terörle mücadele için uygun koşulların sağlanması amacıyla Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin değerli olduğu vurgulandı. Suriyelilerin güvenli, istekli ve onurlu bir şekilde geri dönüşleri. Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü baltalamayı ve komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit etmeyi amaçlayan, sınır ötesi saldırılar ve Suriye’nin çeşitli bölgelerine sızma ve sivil tesisleri hedef alan saldırılar da dahil olmak üzere ayrılıkçı gündemlere karşı birlikte çalışmaya devam etme kararlılıklarını ifade ettiler. Sivil kayıplar. “Terör örgütlerinin farklı isimler altında faaliyet gösteren faaliyetlerini ve bağlantılarını kınadı. Suriye’nin kuzeyine ilişkin tüm düzenlemelerin eksiksiz uygulanması gerektiğini vurguladı.” ifadeler kullanıldı.
Açıklamada, İdlib’deki durumun detaylı bir şekilde incelendiği belirtilerek, İdlib’e ilişkin anlaşmaların tam olarak uygulanması ve sükunetin korunması gerektiği vurgulandı.
Bildiride, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi içinde ve dışında sivillere tehdit oluşturan terör örgütlerinin varlığı ve faaliyetlerine ilişkin ciddi endişelere değinilerek, bölge ve çevresinde durumun sürdürülebilir şekilde normalleşmesini sağlamak için daha fazla çaba gösterme konusunda mutabakata vardıkları belirtildi. İnsani durum da dahil.
“Bölgede güvenlik ve istikrarın yolu Suriye’nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün sağlanmasından geçiyor”
Suriye’nin kuzeydoğusundaki durumun ele alındığı açıklamada, “(Taraflar), bölgede kalıcı güvenlik ve istikrarın ancak ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunması temelinde sağlanabileceği konusunda mutabakata vardı. Terörizme karşı mücadele adı altında gayri meşru öz-yönetim girişimleri de dahil olmak üzere bölgede yeni gerçekler yaratın. Fırat’ın doğusundan sınır ötesi saldırılar ve sızma girişimleri de dahil. ifadelerine yer verildi.
Bildirgede, Suriye’ye ait olması gereken petrol kaynaklarının yasadışı olarak ele geçirilmesine ve devredilmesine karşı olunduğu yinelendi ve uluslararası hukuku, uluslararası insancıl hukuku ve BM Şartını ihlal eden tüm tek taraflı yaptırımlar kınandı.
Terörü destekleyen ülkelerin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki “gayri meşru özyönetim girişimleri” de dahil olmak üzere Suriye devletinin birliğine zarar veren faaliyetlerini kınayan bildiride, “(Taraflar) son dönemde zorla askere alma, barışçıl gösterileri bastırma yoluna başvurmuştur.” Eğitimde ayrımcı politikalar (uygulamalar) bölgedeki Arap aşiretleriyle çatışmalara yol açmıştır.” “Siyasi aktivistlerin, gazetecilerin ve hareket özgürlüğünün kısıtlanması da dahil olmak üzere, ayrılıkçı grupların Fırat’ın doğusundaki sivillere yönelik her türlü baskısından duyduğu derin kaygıyı dile getirdi.” ifadeler kullanıldı.
İsrail’in Suriye’deki saldırıları
Etnik ve inanç gruplarının korkutma ve bölücü niyetlerini besleyen ülkelerin çabaları; Bildirgede İsrail’in Suriye’deki tüm askeri saldırıları kınandı ve İsrail’in saldırıları “uluslararası hukukun, uluslararası insani hukukun ve Suriye’nin egemenliğinin ve bölgesel bütünlüğünün ihlali” olarak değerlendirildi. Bunların bölgede istikrarsızlaştırıcı ve gerilimi artırıcı eylemler olarak görüldüğü vurgulanarak saldırıların durdurulması yönünde çağrıda bulunuldu.
Bildiride, evrensel olarak kabul edilmiş uluslararası kararlara uyulması gerektiği vurgulanarak, Golan Tepeleri’nin işgalini reddeden ilgili BM kararları ile BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 242 ve 497 sayılı kararlarının hükümlerine uyulması gerektiğine dikkat çekildi.
Açıklamada İsrail’in bu konudaki eylem ve kararlarının “geçersiz” olduğunun altı çizildi.
Çözüm Suriye’de aranıyor
Suriye’de askeri bir analizin mümkün olmayacağı görüşünün dile getirildiği bildiride, BMGK’nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda, Suriyelilerin öncülüğünde, BM’nin kolaylaştırıcılığında, sürdürülebilir ve kalıcı bir siyasi sürecin geliştirilmesi yönündeki kararlılık, doğrulandı.
Bildiride, Soçi’de toplanan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi kararlarının uygulanması ve Suriye’de siyasi uzlaşının sağlanmasında garantör ülkelerin katkılarıyla Astana formatında kurulan Suriye Anayasa Komitesi’nin önemli rolüne davet edildi. Komite toplantılarına devam etmek ve 9’uncusunu gerçekleştirmek.
Açıklamada, komitenin Suriyeli taraflar ve BM Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ile etkileşim halindeki çalışmalarını destekleme kararlılığı dile getirilerek, komitenin herhangi bir bürokratik ve lojistik engelle karşılaşmadan faaliyetlerini sürdürmesi gerekliliğine işaret edildi.
Bildirgede, komitenin anayasa değişikliği ve anayasa hazırlama misyonunu yerine getirebilmesi için çalışmalarında görev sınırlarına ve usullere uyması gerektiğine işaret edildi.
Suriye’ye insani yardım
Suriye’de 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerin yıkıcı sonuçlarına dikkat çekilen açıklamada, ülkedeki insani durumdan ciddi endişeler dile getirildi.
Bildirgede, BM Dünya Bankası’nın yardım programlarının azaltılmasından da etkilenen artan gıda krizi dikkate alınarak, uluslararası hukuk ve BM Genel Kurulu’nun 46/182 sayılı kararı uyarınca Suriye’ye gönderilen insani yardımların sürdürülmesinin ve artırılmasının önemi vurgulandı. Bütçe kısıtlamaları nedeniyle Gıda Programına (WFP) yeterli bağış yapılması için davette bulunuldu.
Suriye yönetimi, BM insani yardım kuruluşlarına 13 Ocak-13 Temmuz tarihleri arasında Türkiye ile sınır geçiş noktası olan Babülhava Sınır Kapısı’nın ülkenin kuzeybatısına yardım ulaştırılması ve Çobanbey’in (Al Rai) kullanılması konusunda yetki verdi. ve Öncüpınar (Babüsselam) sınır kapılarında 13 Şubat – 13 Şubat tarihleri arasında. 2015 yılına kadar uzatılmasının düşünüldüğü belirtilen bildirgede, “Ülke genelindeki tüm Suriyelilere yönelik insani yardımların ayrımcılığa, siyasallaşmaya ve önkoşullara maruz kalmadan artırılması ve engellerin kaldırılması gerektiği” vurgulandı.
Bildiride, Suriye’deki insani durumun iyileştirilmesine ve siyasi uzlaşmanın sağlanmasına yardımcı olmak için uluslararası toplum ve BM’nin yardımlarının artırılması ve enerji, sağlık, eğitim gibi temel altyapı unsurlarında projelerin hayata geçirilmesi gerektiği kaydedildi.
“Mültecilerin ve yerinden edilmiş kişilerin güvenli, onurlu ve gönüllü geri dönüşü”
Bildiride, mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin Suriye’deki ikamet yerlerine güvenli, onurlu ve istekli bir şekilde geri dönüşlerinin kolaylaştırılması ve geri dönüş haklarının güvence altına alınması ihtiyacı vurgulandı.
Açıklamada, uluslararası topluluğa Suriyeli mültecilere ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilere gerekli desteği sağlamaya çağrıldı ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi (BMMYK) ve diğer uzmanlaşmış uluslararası kuruluşlar da dahil olmak üzere ilgili tüm taraflarla etkileşimi sürdürmeye hazır oldukları teyit edildi. .
Bildirgede, Suriyelilerin gönüllü ve onurlu geri dönüşleri için Suriye’de gerekli koşulların yaratılmasına yönelik çabaların sürdürülmesinin önemine dikkat çekildi.
Açıklamada, tutuklu ve tutukluların karşılıklı serbest bırakılması faaliyetlerini sürdürme konusunda kararlı oldukları, cenazelerin teslimi ve kayıpların kimliklerinin tespit edilmesi için kurulan mekanizmanın, halk arasında inanç inşa etmede etkili olduğu belirtildi. Suriyeli partiler
Bildiride, tutuklu ve rehinelerin serbest bırakılması için ortak çabaların yoğunlaştırılması kararlaştırıldı.
Deklarasyonda, cenazelerin teslim edilmesi ve kayıp şahısların tespit edilmesi de dahil olmak üzere Çalışma Grubu’nun faaliyetlerinin genişletilmesi ihtiyacı üzerinde mutabakata varıldı ve Çalışma Grubu içindeki faaliyetlerin hızlandırılması arzusu memnuniyetle karşılandı.
Astana formatında gözlemci statüsünde olan Ürdün, Irak ve Lübnan heyetlerinin yanı sıra BM ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) temsilcilerinin katılımı memnuniyetle karşılandı.
19 Temmuz 2022 tarihli Üçlü Zirve Ortak Bildirisi’nde belirtildiği üzere bir sonraki üçlü zirvenin Rusya’da yapılması kararlaştırıldı.
22. Astana görüşmelerinin bu yılın ikinci yarısında Astana’da yapılması kararlaştırıldı.
