Nur Kaplan – Ogün Akkaya
ANKARA –Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bekaert Çelik şirketine ait Birlegi Metal-İş ve Özçelik-İş’in iki fabrikasında alınan grev kararlarını “milli güvenliği bozduğu görüldüğü” gerekçesiyle 60 gün ‘erteledi’.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 30 Aralık 2018’de partisinin il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada, “Bizde grev denen olaylar ortadan kalktı. Şimdi grev yok. Grev olmasa bile işçinin hakkını veriyorsun, hukuka riayet ediyorsun demektir” diyen AK Parti döneminde 2003’ten 2022’ye kadar toplam 19 grev engellendi. DİSK-AR’ın bilgisine göre Yasaklanan grev kararlarından 195.000 personel etkilendi.
‘TÜRKİYE’DE EN ÇOK GREV YASAKLI BİRLİĞİYİZ, BİR ÇALIŞMA DAHA BAŞLIYOR’
Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, Cumhurbaşkanlığı tarafından yasaklanan grevin anayasaya ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirterek, Kocaeli’de çalışanların greve başladığını ve haklarını alana kadar greve devam edeceklerini söyledi. “Türkiye’de grevi en çok yasaklanan sendikayız. Bu nedenle defalarca üst mahkemelere, Anayasa Mahkemesi’ne gittik ve hükümet tazminat ödemek zorunda kaldı. Buna rağmen hala grev hakkımızı engellemeye çalışıyorlar” diyen Serdaroğlu, şunları kaydetti:
“Buradaki arkadaşlarımızın hakları ve talepleri ne olursa olsun biz bu hakkı elde etmek için sonuna kadar mücadele etmeye devam edeceğiz. Tarihimizde bir çaba daha başlıyor. Hükümet grevleri yasaklamaya gönül verirse, buna karşı bir titizlik sorumluluğumuz var. Bugün buraya göz yumarsak yarın başka bir işyerinde sıkıntı yaşarız. Artık Türkiye’de yaşananlara birilerinin dur demesi gerekiyor. Eskiden çok grev yasağı tanımazdık. Grev yasağı olan işyerlerinde, feshedilen sayıların üzerinde sözleşme yaptığımız dönemler oluyor.”
Adnan Serdaroğlu“GREVER GECİKTİRME DEĞİL, YASAKTIR”
Kocaeli’de “milli güvenliği bozduğu” gerekçesiyle grevin “60 gün” ertelenmesi kararının “yasak” olduğunu dile getiren Serdaroğlu, “60 gün sonra tekrar grev yapma şansınız olmayacak. Başvurursunuz” üst mahkemeye o süreç 2 yılda bitiyor.60 gün içinde grev tekrarlanamazsa yetkin gidiyor.Yıllar sonra çıkınca kararın bir anlamı kalmıyor. Yıllar sürecek bir mahkeme sonucunu beklemektense meşru ve fiili gerekçemiz.”
“HÜKÜMET SENDİKA İLE İŞVEREN ARASINA YASAKLAYICI DEĞİL, ARABULUCU OLARAK GİRMELİDİR”
Kristal-İş Sendikası Lideri Erdal Akyazı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın grevi ‘erteleme’ kararını takdirle karşıladı. Hangi sendikadan olursa olsun grev yasağına karşı olduklarını belirten Akyazı, “İşçinin ve sendikaların silahı var, o da grevdir. İşverenler tüm kozlarını kullanıyor ama hükümet sendikalara ve işçilere kozlarını kullandırmıyor. Grev yasağı çözüm değil. Devlet, sendika ile işveren arasına yasakçı olarak değil, aracı olarak müdahale etmelidir.”
Erdal Akyazı‘BU DEVLET DÖNEMİNDE SADECE GREV DEĞİL, İŞÇİNİN TÜM HAKLARI KABUL EDİLMİŞTİR’
Akyazı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı ‘erteleme’ kararının doğrudan grevi yasaklama kararı olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Bu karar grevi bir kez ertelemek değil doğrudan yasaklamak. ‘Grevi 60 gün erteledik’ diyorlar ama 60 gün bittiğinde patronla anlaşamazsak devam edemeyiz. Türkiye’de bir nevi grevi bitiriyorlar, sendikalar harekete geçtiğinde ‘illegal eylem’ diyorlar, “Şişecam grevini de aynı nedenle ertelediler. Hukuka aykırı olan, devletin grevi ertelemesidir. Cam kesmenin ulusal güvenlikle ne ilgisi var? Bu iktidar döneminde sadece grevler değil, tüm işçi hakları ortadan kalktı.”
AK PARTİ HÜKÜMETİNİN GREV YASAKLARI LİSTESİ
AK Parti hükümeti tarafından yasaklanan ilk grev, 1 Temmuz 2003’te Petrol-İş’in örgütlü olduğu Petlas Lastik Sanayi ve Ticaret AŞ’de gerçekleşti. Yine aynı yıl Kristal-İş üyesi 5 bin Paşabahçeli grevi daha başlamadan yasakladı. Yasağın kaldırılmasının ardından Paşabahçe işçileri 30 Ocak 2004’te yeniden greve başladı ancak bu grev kararı da yasaklandı.
Lastik-İş’in toplu iş sözleşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlandığı 21 Mart 2004’te Pirelli, Goodyear, Brisa gibi lastik üretiminin yapıldığı 20 farklı fabrikada 5 bini aşkın personel grev kararı aldı. Grev kararı Bakanlar Kurulu tarafından yasaklandı.
5 BİN 800 İŞÇİNİN KATILDIĞI ŞİŞECAM GREVİ DE YASAKLANDI
1 Eylül 2005’te Türkiye Maden-İş’in örgütlü olduğu Erdemir Madencilik’te 400 personelin grev kararı yasaklandı. 27 Haziran 2014’te hükümet grevi yasaklama kararı aldı ve Şişecam’a bağlı 10 cam fabrikasında 5.800 çalışanın 8 günlük grevi genel sağlığı ve milli güvenliği bozduğu gerekçesiyle yasaklandı.
BAKANLAR KURULU BİRLEŞİK METAL-İŞ’İN GREVİNİ YASAKLADI
Türkiye Maden İşçileri Sendikası’nın Çöllolar Kömür Sahası iş yeri ve Çayırhan Kömür İşletmesi’nde aldığı grev kararı, 21 Temmuz 2014’te Bakanlar Kurulu tarafından genel sağlığı ve milli güvenliği bozduğu gerekçesiyle yasaklandı. Bu yasak kararı 1.500 işçiyi etkiledi. 30 Ocak 2015’te Bakanlar Kurulu, Birle Metal-İş’in aralarında Anadolu Isuzu, Demisaş Döküm, Federal Mogul, Sarkuysan ve Türk Prysmian Kablo’nun da bulunduğu toplam 15 bin işçi çalıştıran 22 fabrikadaki grevini yasakladı.
OHAL DÖNEMİNDE GREV YASAKLARI DEVAM ETMEKTEDİR
AK Parti’nin grev yasağı kararı OHAL döneminde de devam etti. OHAL’den etkilenen ilk grev Asil Çelik oldu. AK Parti, Asil Çelik’te 18 Ocak 2017’de başlayacak greve, toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine yasak getirdi. Birlesik Metal-İş’in örgütlü olduğu EMİS’e bağlı işyerlerinde 20 Ocak 2017’de başlayan grev, ‘milli güvenliği bozduğu’ gerekçesiyle Erdoğan imzalı bir kararla yasaklandı.
AKBANK PERSONELİ GREV YASAĞI İLE İLGİLİ AÇIKLANDI
20 Mart 2017’de Resmi Gazete’de yayımlanan kararla Akbank grevi ‘ekonomik ve finansal istikrarı bozduğu’ gerekçesiyle daha başlamadan yasaklandı. 22 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararla Şişecam çalışanlarının 24 Mayıs 2017’de başlatacakları grev, “milli güvenliği bozduğu” gerekçesiyle daha başlamadan yasaklandı.
ERDOĞAN’IN ONAYI İLE 130 BİN İŞÇİYE YASAKLANAN GREV
Toplu sözleşme görüşmelerinin sonuç vermemesi üzerine Mefar İlaç Fabrikası’nda 5 Haziran 2017’de bir yasaklı grev kararı daha alındı. Ancak bu grev kararı Bakanlar Kurulu’na takıldı ve “genel sağlığı bozduğu” gerekçesiyle yasaklandı. 2 Şubat 2018 tarihinde Türk Metal Sanayicileri Sendikası’nın sözleşmesi kapsamında 130 bin işçiyi kapsayan grev kararı alınmış ancak bu grev Bakanlar Kurulu kararı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayı ile yasaklanmıştır.
ERDOĞAN’IN KOCAELİ’DEKİ FABRİKAYA SON GREV YASAĞI
Petrol-İş üyesi Soda Kromsan personelinin Adana ve Mersin’de 23 Mayıs 2018’de aldığı grev kararı, grevin başlayacağı gün Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı. 8 Ocak 2019 tarihinde Cumhurbaşkanı kararıyla İzmir Banliyö Ulaşım Sistem Ticaret AŞ’ye bağlı işyerlerinde grev yasaklandı.
Petrol-İş’in örgütlü olduğu Şişecam’a ilişkin 8 Ekim 2020’de iki fabrikada grev başlamadan yasaklandı. Son olarak Biri Metal-İş ve Özçelik-İş’in Bekaert Çelik Şirketi’nin Kocaeli’deki iki fabrikasında aldığı grev kararları Erdoğan’ın kargaşasına kapılarak yasaklandı.
